Pompy ciepła, w których stosuje się (m.in. jako czynnik chłodniczy) gazy fluorowane (tzw. f-gazy) podlegają tzw. Ustawie F-gazowej. Podstawę prawną stanowi tutaj ustawa z 15 maja 2015 roku o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych. Oznacza to, że każdy montażysta, który zajmuje się instalacją tego typu urządzeń, musi obligatoryjnie posiadać uprawnienia F-gazowe (potwierdzone certyfikatem).

Uprawnienia F-gazowe dzielimy na:

UPRAWNIENIA DLA PERSONELU (certyfikat dla personelu) – upoważniają do montażu, kontroli szczelności, demontażu, serwisowania pomp ciepła. Aby zdobyć certyfikat dla personelu, należy przystąpić do dwuetapowego egzaminu (teoretycznego i praktycznego) i ukończyć go z wynikiem pozytywnym. Egzamin musi odbyć się w jednym z akredytowanych ośrodków szkoleniowych, znajdujących się w rejestrze Urzędu Dozoru Technicznego. Pełna lista ośrodków jest dostępna na stronie: https://www.udt.gov.pl/wykazy/REJ_FGAZ_E.html – nasze ośrodki znajdują się na pozycji 4 i 8. 

Egzamin teoretyczny przeprowadzany jest w formie testu jednokrotnego wyboru, składa się z 30 pytań. W części teoretycznej można popełnić maksymalnie 7 błędów. Po zdanej części teoretycznej czas na praktykę. Po pozytywnym wyniku z egzaminu praktycznego można udać się po zasłużony certyfikat. Dokument jest wydawany przez najbliższy Urząd Dozoru Technicznego.

Zastanawiasz się, jak wygląda taki egzamin? Wybrane pytania egzaminacyjne można znaleźć na stronie na stronie: fgazy.a-cademy.pl

UPRAWNIENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW (certyfikat firmowy) – aby uzyskać wymagany certyfikat należy:

• zatrudniać odpowiednią liczbę pracowników posiadających certyfikat dla personelu,
• mieć opracowane i wdrożone procedury F-gazowe prowadzenia działalności (tzw. dokumentację przedsiębiorstwa),
• posiadać wdrożony system dokumentowania czynności, które wykonywane są przez personel posiadający certyfikat dla personelu,
• posiadać wymagane, minimalne wyposażenia techniczne (niezbędne narzędzia i urządzenia, które stosowane są przy instalacji, konserwacji lub serwisowaniu urządzeń),
• uiścić konkretną opłatę do Urzędu Dozoru Technicznego (zgodnie ze stawką obowiązującą w danym roku).

Po spełnieniu powyższych warunków należy powiadomić UDT o gotowości do podjęcia kontroli w miejscu prowadzenia działalności. Tego typu kontrole są przeprowadzane również później – po otrzymaniu certyfikatu (nie rzadziej niż raz na 7 lat). UDT może cofnąć lub zawiesić przyznany wcześniej certyfikat, jeśli którykolwiek z warunków nie zostanie spełniony.

Minimalna lista narzędzi i urządzeń (wymaganych podczas kontroli dla przedsiębiorcy), które są niezbędne przy instalacji, konserwacji lub serwisowaniu pomp ciepła (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 grudnia 2017) obejmuje:

• elektroniczny, przenośny przyrząd do wykrywania nieszczelności, o czułości minimum 5g/rok, kontrolowany co 12 miesięcy,
• płyny pieniące do wykrywania nieszczelności,
• zestaw do wykonywania prób szczelności i wytrzymałości, w tym butla z gazem obojętnym i reduktor ciśnienia,
• stacja do odzysku czynnika chłodniczego,
• węże ciśnieniowe z zaworami odcinającymi uniemożliwiającymi przedostanie się substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych do środowiska w trakcie oraz po wykonaniu czynności odzysku lub napełnienia,
• pompa próżniowa przenośna umożliwiająca osiągnięcie ciśnienia równego 270 Pa lub niższego od 270 Pa,
• zestaw manometrów do pomiaru ciśnienia w zakresie odpowiednim dla wykorzystywanych albo odzyskiwanych substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych,
• butla ciśnieniowa z zaworem dwudrożnym dla każdego rodzaju aktualnie wykorzystywanej albo odzyskiwanej substancji kontrolowanej lub fluorowanego gazu cieplarnianego i waga o zakresie pomiarowym dostosowanym do wielkości napełnianego pojemnika lub cylinder z wymienną skalą,
• zestaw do lutowania twardego, gazowy lub elektryczny,
• zestaw kluczy wraz ze specjalistycznymi kluczami i przyrządami wykorzystywanymi w chłodnictwie,
• obcinarka rolkowa do rur miedzianych,
• zestaw giętarek do rur miedzianych,
• zestaw kielichownic do połączeń wzdłużnych lutowanych,
• zestaw do rozwalcowywania rur do połączeń skręcanych,
• przyrząd do pomiarów wielkości elektrycznych – amperomierz, woltomierz oraz omomierz,
• przyrząd do pomiaru temperatury od −20ºC do +150ºC, o dokładności co najmniej 1ºC,
• szczypce ewakuacyjne z zaworem serwisowym,
• środki ochrony indywidualnej, w tym: okulary i rękawice ochronne.

Więcej informacji na temat F-gazów znajdziesz na stronie: https://www.udt.gov.pl/szwo-i-f-gazy